In het kader van 'De Trainer op 1' gaan we met Jeugdsportnet Zuiderkempen in de periode 2023-2026, mede dankij de steun van Sport Vlaanderen en vele andere partners, op zoek naar manieren om nieuwe trainers te rekruteren, de huidige trainers langer te behouden, het aantal exit-trainers te beperken en ex-trainers de reïntegreren. We geven onszelf de ruimte om slimme experimenten op te zetten.
Bij Jeugdsportnet Zuiderkempen maken we samen met de sportclubs zelf sterke en duurzame lokale sportclubs. We doen dit al 15 jaar omdat we geloven in de kracht van het verenigingsleven en in het bijzonder van sportverenigingen.
- Met de Sportregio Zuiderkempen maken we samen met alle collega's het beleidsplan 2026-2031. We doen dit met de sterktes vanuit onze eigen mensen. Door deze manier van werken zorgen we ervoor dat we volledig eigenaarsschap hebben met als gevolg dat iedereen 100% betrokken is. Dit is dan weer een goede basis om gemotiveerd te zijn om het plan om te zetten in de praktijk.
- Voor de 3de keer organiseren we met 'Jeugdvoetbal in Balen' een bijscholing voor alle trainers van alle Balense clubs (3) en dit dankzij de samenwerking tussen de gemeente Balen, de Sportregio Zuiderkempen en Voetbal Vlaanderen. Een 40-tal trainers waren aanwezig.
- Collega Arno heeft een bezoek gebracht aan het Sportinnovatiecongres te Brugge. Zowel digitale als sociale innovatie zijn belangrijk in de jeugdsportclubs. Stagiair Jonas gaat een proefproject organiseren.
- Sportclub Kempen Connect ging door bij Decathlon Turnhout. Voor het eerst was er een samenwerking tussen de initiatiefnemer Sportregio Zuiderkempen en Thomas More en de Sportregio Noorderkempen. Ook nu weer blijkt dat samenwerking een meerwaarde oplevert.
'Trainers vinden en behouden' was ook deze keer het centrale thema.
De vraag die we onszelf stelden was : 'Hoe kunnen de kernwaarden van een sportclub ertoe bijdragen dat trainers vinden en behouden vlot kan verlopen?'
Jasper Buijs, store leader van Decathlon Turnhout' vertelde over hun kernwaarden en hoe hijzelf en zijn personeel elke dag de waarden naleven.
We kunnen ons de vraag stellen hoe kernwaarden van een sportclub ermee voor zorgen dat het vinden en gehouden van jeugdtrainers vlotter kan verlopen.
We gaan weer ten rade bij Chat GPT.
Verschillende jeugdsportclubs in Vlaanderen hanteren duidelijke kernwaarden die vergelijkbaar zijn met die van de City Pirates en de Molenbeek Rebels. Hier zijn enkele voorbeelden:
KSC Wielsbeke benadrukt een sterke sociale en maatschappelijke rol. De club streeft ernaar een belangrijke sociale ontmoetingsplaats te zijn voor zowel volwassenen als jongeren, en bevordert de integratie van mensen met diverse achtergronden. Hun kernwaarden omvatten teamgeest, trouw, eenvoud en ambitie. Ze hechten veel belang aan fair-play en teamgeest binnen hun jeugdopleiding.
F.C. Greunsjotters Vossem richt zich op de individuele ontwikkeling van elke jeugdspeler, met respect voor hun eigenheid en talenten. Ze benadrukken waarden zoals collectiviteit, Vlaamse identiteit, ambitie, sociale rol, sportiviteit, integratie en collectiviteit. De club streeft ernaar een omgeving te creëren waarin speelplezier, durf, voetbalopleiding en verdraagzaamheid centraal staan.
KMSK Deinze heeft tien kernwaarden die ze nastreven: respect, professionaliteit, ambitie, winnaarsmentaliteit, voorbeeldfunctie, teamspirit, verantwoordelijkheid, netheid, openheid en clubtrots. Ze benadrukken respect voor materiaal, medespelers, tegenstanders en scheidsrechters, en bevorderen verdraagzaamheid en open communicatie.
FC Moorsel heeft een sterke sociaal-maatschappelijke rol en streeft ernaar een sociale ontmoetingsplaats te zijn voor zowel volwassenen als kinderen. Ze benadrukken waarden zoals enthousiasme, respect en ambitie. De club wil jongeren de kans geven zich sportief en algemeen te ontwikkelen, met respect voor anderen en verdraagzaamheid.
K.S.C. Oostrozebeke benadrukt waarden zoals passie, samenwerking, respect, integriteit, ontwikkeling, plezier, gemeenschap en veiligheid. Ze streven ernaar een inspirerende en inclusieve voetbalomgeving te bieden waarin spelers van alle leeftijden en niveaus kunnen groeien.
Deze clubs illustreren hoe jeugdsportorganisaties in Vlaanderen duidelijke kernwaarden kunnen hanteren om zowel sportieve als maatschappelijke doelen te bereiken.
Kernwaarden van City Pirates (voetbalclub, Antwerpen)
City Pirates is een sociaal geëngageerde voetbalclub die voetbal gebruikt als middel om jongeren kansen te geven en te ondersteunen in hun ontwikkeling. Hun kernwaarden zijn:
- Respect – Voor teamgenoten, tegenstanders, scheidsrechters en de samenleving.
- Engagement – Spelers en leden zetten zich actief in voor de club en de gemeenschap.
- Solidariteit – Iedereen helpt elkaar, zowel op als naast het veld.
- Diversiteit & Inclusie – Iedereen is welkom, ongeacht afkomst, geloof of sociale achtergrond.
- Onderwijs & Werk – De club stimuleert jongeren om zich niet alleen sportief, maar ook op school en in hun loopbaan te ontwikkelen.
- Voetbal als middel, niet als doel – Sport wordt gebruikt als een instrument om jongeren te begeleiden in hun leven.
Kernwaarden van Molenbeek Rebels (basketbalclub, Brussel)
Molenbeek Rebels is een basketbalclub die zich inzet voor sociale cohesie en jongeren via sport kansen biedt. Hun kernwaarden zijn:
- Inclusie – Iedereen, ongeacht achtergrond, krijgt de kans om deel te nemen.
- Respect – Belangrijk op én naast het veld.
- Gelijkheid – Geen discriminatie, gelijke kansen voor alle jongeren.
- Empowerment – Jongeren versterken en begeleiden in hun persoonlijke en sociale ontwikkeling.
- Gemeenschap & Samenwerking – De club werkt nauw samen met lokale organisaties en bewoners om een positieve impact te maken in de wijk.
Beide clubs tonen hoe sport kan bijdragen aan sociale vooruitgang en jeugdontwikkeling, met een sterke focus op maatschappelijke verantwoordelijkheid.
City Pirates en Molenbeek Rebels vertalen hun kernwaarden concreet naar hun jeugdtrainers door gerichte begeleiding, opleidingssessies en een duidelijke visie op hun rol binnen de club. Hier zijn enkele manieren waarop ze dit doen:
City Pirates (Antwerpen – voetbal)
City Pirates beschouwt jeugdtrainers niet enkel als coaches, maar ook als rolmodellen en mentoren. De club vertaalt haar kernwaarden naar hen via:
-
Opleiding en begeleiding
- Train-the-trainer-programma’s om hen te leren omgaan met jongeren uit diverse achtergronden.
- Workshops over pedagogische begeleiding en hoe sport kan bijdragen aan sociale integratie.
- Focus op educatie: trainers stimuleren jongeren om school en werk even serieus te nemen als voetbal.
-
Mentorschap en sociale verantwoordelijkheid
- Trainers worden aangemoedigd om actief betrokken te zijn bij de levens van hun spelers, niet alleen op het veld.
- Ze worden opgeleid om signalen van sociale problemen te herkennen en jongeren door te verwijzen naar begeleiders of partnerorganisaties.
- Verwachting dat trainers het voorbeeld geven in respect, discipline en teamspirit.
-
Community-gericht werken
- Trainers helpen bij sociale initiatieven van de club, zoals buurtactiviteiten en huiswerkbegeleiding.
- Er wordt gestreefd naar een sterke band tussen trainers en ouders, zodat de jeugdopleiding breder gedragen wordt.
Molenbeek Rebels (Brussel – basketbal)
Bij Molenbeek Rebels worden jeugdtrainers niet alleen als basketbalcoaches gezien, maar als sleutelfiguren in de opvoeding en begeleiding van jongeren. Dit wordt concreet gemaakt via:
-
Sociale training voor coaches
- Workshops over hoe ze met jongeren in een kwetsbare situatie moeten omgaan.
- Trainingen in conflictoplossing, communicatie en hoe ze jongeren kunnen motiveren en ondersteunen buiten het basketbal.
-
Actieve inclusie en empowerment
- Trainers worden begeleid om hun coachingstijl af te stemmen op spelers van verschillende sociale en culturele achtergronden.
- Ze leren om basketbal te gebruiken als een middel om jongeren zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen bij te brengen.
-
Respect en gemeenschapsgevoel bevorderen
- Coaches geven het goede voorbeeld door respectvol en positief gedrag te tonen.
- Ze werken actief mee aan initiatieven die sociale cohesie in Molenbeek versterken, zoals buurtactiviteiten en samenwerking met scholen.
- Er wordt van hen verwacht dat ze actief inspelen op de sociale en persoonlijke noden van hun spelers en hen begeleiden naar verdere kansen.
Beide clubs zien hun jeugdtrainers dus als cruciale schakels in hun bredere maatschappelijke missie en zorgen ervoor dat zij niet alleen sporttechnisch, maar ook sociaal-pedagogisch worden ondersteund en gevormd.
Het bestuur speelt een cruciale rol bij het bewaken en in de praktijk brengen van de clubwaarden. Specifiek gericht op het vinden en behouden van jeugdtrainers, heeft het bestuur de volgende rollen en taken:
1. Visie en beleid ontwikkelen rond jeugdtrainers
- Duidelijk vastleggen van de clubwaarden in een beleidsdocument voor jeugdtrainers.
- Creëren van een omgeving waarin trainers zich betrokken en gewaardeerd voelen.
- Zorgen voor een langetermijnvisie op jeugdwerking, zodat er continuïteit is in de begeleiding en ondersteuning van trainers.
2. Actieve werving van trainers
- Gericht zoeken naar trainers die passen bij de waarden van de club (niet alleen op basis van sporttechnische kennis, maar ook pedagogische en sociale vaardigheden).
- Samenwerken met sportopleidingen, scholen en lokale organisaties om jonge en geëngageerde trainers aan te trekken.
- Organiseren van kennismakingsgesprekken waarin wordt uitgelegd hoe de clubwaarden zich vertalen naar het werk van een jeugdtrainer.
3. Opleiding en ondersteuning bieden
- Financiële en logistieke ondersteuning voorzien voor trainers om erkende opleidingen te volgen.
- Workshops en bijscholingen aanbieden rond pedagogiek, conflictbeheer, sociale inclusie en andere thema’s die aansluiten bij de waarden van de club.
- Ervaren trainers en mentoren koppelen aan nieuwe jeugdtrainers om hen te begeleiden en ondersteunen.
4. Motiveren en behouden van trainers
- Een positieve en ondersteunende werkomgeving creëren waarin trainers zich gewaardeerd voelen.
- Transparante communicatie onderhouden en trainers actief betrekken bij beleidsbeslissingen.
- Regelmatige evaluatiegesprekken houden waarin trainers feedback krijgen en hun groeikansen worden besproken.
- Materiële en immateriële beloningen voorzien, zoals goede trainingsfaciliteiten, een kleine vergoeding, clubkledij of sociale erkenning (bv. “trainer van de maand”).
5. Gemeenschapsgevoel en betrokkenheid versterken
- Trainers actief laten deelnemen aan clubactiviteiten buiten het veld, zoals sociale projecten, buurtinitiatieven en mentorprogramma’s.
- De rol van trainers binnen de club zichtbaar maken via sociale media, nieuwsbrieven en evenementen, zodat ze zich erkend voelen als een belangrijk onderdeel van de clubcultuur.
- Een cultuur creëren waarin trainers zich niet alleen als coach, maar ook als mentor en rolmodel voor jongeren voelen.
Door deze taken op zich te nemen, zorgt het bestuur ervoor dat trainers zich niet alleen welkom voelen, maar ook langdurig betrokken blijven bij de club en haar maatschappelijke missie.
Jeugdtrainers spelen een sleutelrol in het uitdragen van de clubwaarden, niet alleen naar spelers toe, maar ook onderling. Bij het vinden en behouden van jeugdtrainers hebben ze zowel individuele als collectieve verantwoordelijkheden.
1. Individuele rollen en taken van jeugdtrainers
A. Rolmodel zijn voor spelers en collega’s
- Zelf het goede voorbeeld geven in respect, discipline en betrokkenheid.
- Zorgen voor een positieve, veilige en inclusieve sfeer op en naast het veld.
- Actief bijdragen aan de sociale en sportieve ontwikkeling van spelers, niet alleen in prestaties maar ook in waarden zoals respect en samenwerking.
B. Mentorschap en ondersteuning van nieuwe trainers
- Nieuwe trainers begeleiden en helpen om zich snel thuis te voelen binnen de clubcultuur.
- Ervaringen en inzichten delen met collega-trainers om samen te groeien.
- Jonge of beginnende trainers stimuleren om opleidingen te volgen en hen daarbij ondersteunen.
C. Trainersnetwerk versterken
- Andere gemotiveerde trainers aanspreken en warm maken om bij de club te komen.
- Samenwerken met lokale scholen, sportacademies en buurtnetwerken om potentiële trainers te vinden.
- Openstaan voor samenwerking met gasttrainers en externe experts om de kwaliteit van de jeugdwerking te verhogen.
D. Feedback en innovatie stimuleren
- Regelmatig met het bestuur en andere trainers evalueren hoe de clubwaarden worden toegepast.
- Creatief meedenken over initiatieven die de club aantrekkelijker maken voor nieuwe trainers.
- Actief signaleren als trainers zich niet goed voelen in de club en samen zoeken naar oplossingen.
2. Collectieve taken en samenwerking tussen jeugdtrainers
A. Teamgevoel onder trainers versterken
- Een sterke band opbouwen door samen te werken en ervaringen te delen.
- Elkaar ondersteunen bij trainingen en wedstrijden om zo de werkdruk te verlichten.
- Organiseren van teambuildingsactiviteiten en informele bijeenkomsten om het wij-gevoel te versterken.
B. Gezamenlijk de clubwaarden bewaken en uitdragen
- Samen zorgen voor een eenduidige en consequente aanpak richting spelers en ouders.
- Constructief omgaan met uitdagingen en samen oplossingen zoeken.
- Actief meewerken aan clubinitiatieven zoals sociale projecten, extra trainingen of evenementen.
Door onderling een sterk netwerk te vormen en actief nieuwe trainers te ondersteunen en aan te trekken, dragen jeugdtrainers direct bij aan het duurzaam verankeren van de clubwaarden.