In het kader van 'De Trainer op 1' gaan we met Jeugdsportnet Zuiderkempen in de periode 2023-2026, mede dankij de steun van Sport Vlaanderen en vele andere partners, op zoek naar manieren om nieuwe trainers te rekruteren, de huidige trainers langer te behouden, het aantal exit-trainers te beperken en ex-trainers de reïntegreren. We geven onszelf de ruimte om slimme experimenten op te zetten.

 

Terugblik op een week vol ontmoeting, inspiratie en samenwerking

Nationaal Sportcongres in Nederland: Samen bouwen aan de sport van morgen

 

Van Transitie naar Transformatie (Bart Götte)

Echt anders wordt het pas als we accepteren dat het anders móet worden.

De overgang naar transformatie verloopt in verschillende fases:

• Alarmfase:
  Urgentie wordt gevoeld, het is tijd om te veranderen.

• Apathie:
  Ontkenning en weerstand; mensen hebben tijd nodig om verandering te aanvaarden.

• Activisme:
  Besef groeit: ik moet iets doen om mee te blijven.

• Actie:
  Nieuwe normen en waarden, nieuwe motivatie, grote bereidheid om offers te brengen.
  Van best practice naar next practice.

---

Sport, Spel en Bewegen

Trends bij jongeren:

• Minder jongeren sporten, vooral minder meisjes.

• Belangrijkste reden: gebrek aan tijd.

• Verschil tussen stad en platteland.

• Minder verenigingen, maar ze worden wel groter.

• Teamsporten winnen aan populariteit.

Gen-Z:

• Houden van connect-sport: samen sporten, flexibel en sociaal.

• Meer hardlopen, minder fietsen.

• Korte intensieve groepsworkouts (urban run clubs).

• Focus op mentaal welzijn en minder prestatiedruk.

• Geen vaste planning, meer spontane impulsen.

Gen-X & Boomers:

• Houden van cohort-sport: vaste groepen, vaste tijden.

• Meer fietsen, langere afstanden, trager tempo.

• Meer prestatiegericht: competitie, 'crowns' jagen.

• Vaste structuur, duidelijke doelen.

Nieuwe sporttrends:

• Dirtsports populairder: gravelbiken, trailrunning, mountainbiken, hiken, paddleboarden.

• Combinatie van sociaal, natuur, variatie en avontuur.

• Balans & herstel steeds belangrijker:

  • Bite-sized workouts: kort, flexibel, tussendoor.

  • Meer aandacht voor stretching, herstel en mentale gezondheid.

Verandering in sportcultuur:

• Van individueel naar inclusief, sociaal en gevarieerd.

• Gezondheid, plezier en innovatie staan centraal.

Breedtesportmodel (toekomstgericht):

• Passend aanbod

• Vitale sportclubs met sterk bestuur

• Bekwame trainers en coaches

• Voldoende ruimte en accommodaties

• Inclusie en gezondheid als basis

---

Vrije Tijd en Werk

• Verandering wordt lastiger voor bepaalde leeftijdsgroepen.

• In steden werken mensen langer door; op het platteland stijgt werkdruk ook.

• Zorgsector krijgt het zwaar; sportsector biedt kansen.

• Meer mensen worden mantelzorger.

• De klassieke weekindeling verdwijnt.

• Sporten wordt een impulsactiviteit, gepland tussen werk, zorg en thuis.

Spanning ontstaat:

• Structuren met vaste trainingstijden botsen met ons flexibele leven.

• Vrijwilligerswerk wordt moeilijker in te passen.

---

Vrije Tijd en Ruimte

• Minder ruimte, groen en natuur voor sport en ontspanning.

• We staan voor complexe keuzes en dilemma’s.

---

Organisatie van de Sport

Verenigingsmodel:

• Vergrijzing binnen clubs.

• Minder jongeren en jonge gezinnen.

Vrijwilligersmodel:

• Aantallen blijven gelijk, maar profiel verandert:

  • Meer hoger opgeleiden, minder lager opgeleiden.

  • Minder mannen, meer alleenstaande vrijwilligers van 40+.

  • Actieve babyboomers nemen vaker het voortouw.

Toekomst = Verbindingsmodel:

• Sociaal belangrijker dan sportief.

• Van vaste structuur naar flexibele samenwerking.

• Meer interactie, minder bureaucratie.

• Van sportclub en clubhuis naar community & hub.

• Van verplichting naar variatie en beleving.

 

 

Ideeën voor de Toekomst

Verandering vraagt inzet

• Offervaardigheid wordt belangrijk om nieuwe normen en waarden te aanvaarden.

• We moeten accepteren dat dingen echt anders worden.

• Er komt een disruptie; de vraag is niet of, maar hoe we daarmee omgaan.

Jongeren en sport

• Extra inspanning nodig om jongeren in de club te houden.

• Inspelen op wat Gen Z belangrijk vindt in sport:

  • Connect-sport: samen, flexibel en sociaal.

  • Meer hardlopen, minder fietsen.

  • Korte, intensieve groepsworkouts (zoals urban run clubs).

  • Focus op mentaal welzijn, minder prestatiedruk.

  • Geen vaste planning.

Ouderen en sport

• Ook Gen-X en Boomers blijven betrekken:

  • Cohort-sport: vaste groep, vaste planning.

  • Meer fietsen, langere afstanden, trager tempo.

  • Meer competitie en prestatiedrang (crown-hunters).

Duurzaamheid en nabijheid

• Sporten in de natuur en buitenlucht wordt belangrijker.

• Altijd aandacht voor klimaat en omgeving.

• Lokaal en regionaal sporten groeit (minder mobiliteit, minder verplaatsingen).

Nieuwe levenspatronen

• Steeds meer mensen worden mantelzorger.

• Sporten gebeurt wanneer de agenda het toelaat.

• Structuren moeten soepeler worden.

Sportclub als community

• Sportclubs worden community's en hubs.

• Vrijwilligerswerk blijft, maar:

  • Wordt taakgericht en vrijblijvend.

• Laagdrempelig aanbod:

  • Makkelijk in- en uitstappen.

  • Speels en flexibel georganiseerd.

• Teamsport onder druk:

  • Oplossing: kleinere, flexibele ploegjes.

Verbindingsmodel

• Van verenigings- en vrijwilligersmodel naar verbindingsmodel.

• Sportcultuur wordt:

  • Inclusiever

  • Socialer

  • Gevarieerder

  • Gericht op gezondheid, plezier en innovatie.

• Vaste structuren maken plaats voor spontane samenwerkingen.

• Gebonden en ongebonden sporters komen samen in nieuwe vormen.

Experimenteren met de toekomst

• We weten:

  • Van waar we komen.

  • Waar we nu staan.

  • Niet waar we naartoe gaan.

• Slimme experimenten zijn nodig:

  • In samenwerking met hogescholen en partners.

  • Niet om “het juiste” meteen te vinden, maar om te leren.

  • Om nieuwe patronen te ontdekken en te testen.

 

Extra Gedachten tijdens en na het Sportcongres

Over de wereld van vandaag

• De wereld verandert elke dag: kleine en grote problemen vragen om actie.

• De toekomst van de sportclub is een complex vraagstuk.

• Samenwerken is essentieel, maar iedereen draagt een deel van de verantwoordelijkheid (zie Manon de Caluwé).

Iedereen moet kunnen meedoen

• Een sportvereniging van de toekomst sluit niemand uit.

• Dat is wat we bedoelen met brede welvaart.

• Offervaardigheid is nodig: oude patronen loslaten en nieuwe omarmen.

• Dat doet soms pijn, want je moet iets achterlaten.

Jongeren en karaktervorming

• Jongeren ontwikkelen karakter via sport.

• Uitdagingen helpen bij die vorming (zie Ignaas Devisch).

• Belangrijke vraag:
  Wat kan ik doen voor een ander? Wat kan sport betekenen voor anderen?

  • Geven maakt gelukkig.

Werken aan de toekomst

• We hebben een keuze:

  • Hard werken om te behouden wat is?

  • Of hard werken aan wat nodig is voor de toekomst?

• Vrije tijd verandert:

  • Wat betekent vrije tijd in de toekomst nog?

  • Sportparken worden beweeghubs.

  • Eén lidmaatschap voor meerdere clubs of sporten.

Aanpakken, niet afwachten

• Zelf in actie komen is belangrijk.

• Gemengde financiering van jeugdsport:

  • Levert jobs én extra middelen op.

• Oproep tot een nieuwe sportkoepel:

  • Alle betrokken actoren samenbrengen.

Jongeren betrekken

• Jongeren aanspreken én actief betrekken.

• In de club zelf, maar ook met beleving, sfeer en food erbij.

• Een T-shirt dragen geeft jongeren status:

  • Het gevoel: ik hoor erbij.

• Op de club kunnen jongeren levensvaardigheden leren:

  • Belangrijk voor hun persoonlijke CV.

  • Denk aan badges voor wat ze leren en doen.

Talentontwikkeling

• Elke topsporter begon ooit bij een lokale club.

• Talenten willen vaak snel groeien, maar dat is ook een valkuil.

• Elk talent heeft zijn eigen weg, zijn eigen verhaal.

• Talenten met minder ervaring kunnen leren van anderen.

• Talent = passie, maar het moet wel leuk blijven.

  • Samen sporten met vrienden, plezier maken = essentieel.

Jongeren inspireren

• Een kind wordt enthousiast van bijna niets.

• Jongeren kunnen toppers interviewen.

• Sport zien is belangrijk om te ontdekken wat je zelf wilt.

  • Kijken inspireert tot meedoen.

 

 

Brainstorm over de Toekomst van Sportsnack

Overleg met Daan Marunissen

Doel van de bijeenkomst

• Brainstorm over de toekomst van Sportsnack.

• Nieuwe kijk op de organisatie van actieve naschoolse opvang.

• Koppeling met het BOA-decreet (Buitenschoolse Opvang en Activiteiten).

• MOEV wil partner zijn voor maatwerkoplossingen rond gemeentelijke sportactiviteiten.

---

Resultaten van het overleg

Uitgangspunt

• Vertrekken vanuit bestaande inspirerende initiatieven.

Eerste concrete stap

• Sportschool opstarten als proefproject:

  • In samenwerking met Campos Turnhout (Paul Embrechts).

Kansen voor bachelorproef

• Studenten kunnen bijdragen via onderzoek, uitwerking of testprojecten.

---

Unieke positie van MOEV

MOEV kan op verschillende manieren bijdragen aan de vernieuwing van Sportsnack:

• Inspiratie bieden aan scholen en gemeenten.

• Ontzorging door:

  • Kant-en-klare communicatiepakketten.

  • Draaiboeken voor sportactiviteiten.

  • Lesgeversmappen met praktische inhoud.

• Samenwerkingen opzetten met:

  • Hogescholen

  • Sportscholen

• Kwaliteitsvolle inhoud via bestaande en nieuwe Sportsnack-lessen.

 

 

De toekomstige trainers/coaches die nu zelf Gen-Z sporters zijn en opgroeien in een Gen-Z-maatschappij, brengen een nieuw pakket aan waarden mee dat sterk verschilt van eerdere generaties. Deze waarden worden gevormd door hun eigen sportervaringen, opvoeding, technologische omgeving en maatschappelijke context. Hier zijn de belangrijkste waarden die waarschijnlijk kenmerkend zullen zijn voor deze toekomstige trainers/coaches:

---

1. Empathie en Mentorschap

• Minder autoritair, meer coachend leiderschap: Gen-Z heeft een voorkeur voor begeleiding boven bevel. Ze zullen eerder als mentor dan als strenge baas optreden.

• Psychologische veiligheid: Het welzijn van de sporter komt op de eerste plaats. Mentaal welzijn wordt even belangrijk gevonden als fysiek presteren.

2. Authenticiteit en Kwetsbaarheid

• Gen-Z waardeert echtheid. Als coach zullen ze zich transparant en benaderbaar opstellen.

• Ze zullen eerder hun fouten toegeven, feedback vragen, en een open leerhouding tonen.

3. Inclusiviteit en Diversiteit

• Ze groeien op in een wereld die diversiteit in gender, achtergrond, seksualiteit en cultuur omarmt.

• Als coaches zullen ze aandacht hebben voor een inclusieve teamcultuur, waar iedereen zich gezien en gewaardeerd voelt.

4. Digitale Geletterdheid

• Deze generatie is digitaal opgegroeid en zal technologie slim integreren in coaching (denk aan apps, data-analyse, wearables).

• Ook communicatie met sporters verloopt deels digitaal — via sociale media, chatgroepen, videoanalyse etc.

5. Waarden-gedreven Prestaties

• Gen-Z sporters zoeken zingeving. Als coaches zullen ze aandacht besteden aan waarom iemand sport — identiteit, maatschappelijke impact, plezier.

• Prestatie en winnen zijn belangrijk, maar niet ten koste van integriteit of welzijn.

6. Samenwerking en Horizontale Structuren

• In plaats van een hiërarchische coach-sporter verhouding, zullen ze eerder kiezen voor co-creatie en gedeelde besluitvorming.

• Sporters mogen meedenken over trainingsplannen, doelen en evaluatie.

7. Korte-termijnacties, Lange-termijnimpact

• Gen-Z is gewend aan snelle feedback, maar denkt ook na over de grotere maatschappelijke context. Ze willen bijdragen aan iets groters, ook als coach.

---

Conclusie

De toekomstige Gen-Z coaches zullen waarschijnlijk meer relationeel dan autoritair, meer inclusief dan competitief en meer digitaal dan traditioneel zijn. Ze geloven dat coaching draait om het ontwikkelen van mensen, niet alleen atleten. Hun stijl zal waarschijnlijk meer aansluiten bij de individuele behoeften en waarden van sporters — en dat maakt hen tot potentiële vernieuwers binnen de sportwereld.

 

 

 

In ploegsporten zijn dynamiek, groepsprocessen en samenwerking cruciaal. De waarden van toekomstige Gen-Z coaches in ploegsporten worden dan ook beïnvloed door zowel hun generatiekenmerken als de context van teamsport. Hier volgt een overzicht van kernwaarden die waarschijnlijk centraal zullen staan:

---

Waarden van Gen-Z trainers/coaches in ploegsporten

1. Samenwerking boven hiërarchie

• Ze geloven in gedeeld leiderschap: spelers worden betrokken bij besluitvorming, zoals tactiek of teamdoelen.

• De coach is eerder een facilitator dan een strenge autoriteit.

"We maken samen het plan — ik ben niet de baas, ik ben de gids."

---

2. Psychologische veiligheid & teamcultuur

• Gen-Z coaches hechten veel belang aan een positieve teamcultuur waarin iedereen zich veilig voelt om fouten te maken en zichzelf te zijn.

• Groepsbinding ontstaat niet alleen op basis van prestatie, maar ook op basis van menselijke verbinding.

"Je kunt pas presteren als je jezelf kunt zijn in het team."

---

3. Inclusiviteit en diversiteit in teams

• Ze zullen zich actief inzetten voor een inclusief teamklimaat waarin verschillende achtergronden, identiteiten en meningen gewaardeerd worden.

• Sociale veiligheid krijgt een plek naast fysieke veiligheid.

"Iedereen in het team is anders, en dat maakt ons sterker."

---

4. Open communicatie en feedbackcultuur

• Gen-Z coaches hanteren een transparante communicatiestijl, met ruimte voor tweerichtingsverkeer.

• Feedback wordt vaker in dialoogvorm gegeven dan in top-down instructies.

"Wat werkte goed vandaag? Wat kunnen we samen verbeteren?"

---

5. Technologische en datagedreven coaching

• Ze gebruiken tools voor team-analyse, videofeedback, mentale tracking, etc.

• Technologie versterkt, maar vervangt niet de menselijke relatie.

"We gebruiken data, maar coachen met gevoel."

---

6. Zingeving & maatschappelijke betrokkenheid

• Presteren is niet alleen doel op zich: ze koppelen teamsucces aan betekenisvolle doelen (zoals community-projecten, duurzaamheid of mentale gezondheid).

• Teamwaarden worden expliciet gemaakt: waarom doen we dit samen?

"We zijn meer dan een team — we willen impact maken."

---

7. Divers leiderschap binnen het team

• Ze stimuleren rolmodellen binnen het team, zoals mentoren, ervaringsdragers of spelers met leiderschapskwaliteiten.

• De rol van "aanvoerder" krijgt meer inhoud dan alleen het dragen van een band.

"Leiderschap zit niet alleen in mij, maar in ons allemaal."

---

Samenvattend:

Een Gen-Z coach in een ploegsport zal waarschijnlijk:

• Relationeel coachen, niet hiërarchisch.

• Werken aan teamgevoel én individuele ontwikkeling.

• Open communiceren en spelers betrekken.

• Gebruik maken van technologie, maar met gevoel.

• Diversiteit, inclusie en mentaal welzijn centraal stellen.

• Zich richten op een diepere betekenis van sport.

 

 

Fantastische en actuele vragen — als je een toekomstgerichte jeugdsportclub wil bouwen, is het essentieel om de Gen-Z teamcoach niet alleen aan te trekken, maar ook duurzaam te organiseren, ondersteunen en behouden. Hieronder geef ik een concreet en samenhangend voorstel dat je kunt gebruiken als visie of beleidsplan binnen een sportvereniging in competitieverband.

---

Toekomstvisie op de Gen-Z teamcoach binnen de lokale jeugdsportclub

---

1. Wie is de Gen-Z coach?

De Gen-Z coach (geboren tussen ca. 1997-2012) is:

• Een jonge (vaak tussen de 18-30 jaar) sporter of oud-sporter.

• Digitally native, sociaal bewust, en waarde-gedreven.

• Geïnteresseerd in verbinding, coaching, zingeving en persoonlijke ontwikkeling.

• Minder geïnteresseerd in hiërarchie of traditie, meer in impact en autonomie.

• Mogelijk nog student, jong professional, of in tussenjaar.

De Gen-Z coach is een rolmodel, mentor én teamspeler.

---

2. Wanneer is de Gen-Z coach actief tijdens trainingen en wedstrijden?

Voor balans, flexibiliteit en duurzaamheid, organiseren we het weekritme afgestemd op hun leefwereld:

Trainingsmomenten:

• 2 à 3 keer per week, max. 90 min per sessie.

• Bij voorkeur ’s avonds tussen 18u00 en 21u00.

• Mogelijkheid tot co-coaching (twee coaches delen teamverantwoordelijkheid).

Wedstrijden:

• 1 moment in het weekend (zaterdag of zondag), maximaal een halve dag.

• Bij voorkeur binnen een redelijke straal (beperkte reistijd).

• Eventueel afwisselende aanwezigheid bij uitwedstrijden bij duo-coaching.

Extra’s:

• Online contactmomenten (bijv. teamupdate via WhatsApp of Google Drive).

• Flexibiliteit bij examens, stages of andere engagementen.

---

3. Hoe gaan we de Gen-Z coach belonen/vergoeden?

Belonen gebeurt in meervoudige vorm:

Financiële vergoeding:

• Een transparante maandvergoeding of per activiteit (training/wedstrijd).

• Flexibele regeling met vrijwilligersvergoeding of semi-professioneel statuut.

• Bonussen of extra's bij diploma's, prestaties of langetermijnengagement.

Niet-financiële beloning:

• Gratis clubkledij, gepersonaliseerd.

• Certificaten en referentiebrieven voor hun CV.

• Coachingopleiding vergoed door club.

• Toegang tot club-events of netwerkmomenten.

• Evt. extra voordelen zoals sportabonnement, coachingmateriaal, maaltijden.

"Geld is niet alles — erkenning, groei en flexibiliteit zijn minstens even belangrijk."

---

4. Hoe gaan we de Gen-Z coach opleiden en begeleiden?

Opleiding:

• Modulaire opleidingen, digitaal én fysiek.

• Kort, praktisch, interactief — met focus op teamdynamiek, communicatie en pedagogie.

• Samenwerkingen met sportfederaties, hogescholen, of jeugdorganisaties.

Begeleiding:

• Mentorcoach of buddy binnen de club.

• Maandelijkse intervisie of teamcoach-meeting (peer learning).

• Online platform voor tips, trainingen, video’s en communicatie met andere coaches.

• Coachfeedback van spelers of ouders op constructieve manier verzamelen (360°-feedback).

"Leren doen we samen. Coaching = groeien."

---

5. Hoe gaan we de Gen-Z coach zo lang mogelijk behouden?

Bouw aan binding:

• Laat de coach meepraten over clubbeleid, visie en teamkeuzes.

• Organiseer coachsessies, teambuilding of een jaarlijkse coachdag.

• Geef verantwoordelijkheid, maar ook ruimte (bijvoorbeeld keuze in teamtaken).

Stimuleer ontwikkeling:

• Bied groeirollen: van teamcoach → mentorcoach → coördinator.

• Betrek hen in clubbrede projecten: social media, jeugdstages, maatschappelijke acties.

Respecteer grenzen:

• Voorkom overbelasting.

• Sta flexibiliteit toe bij examens, reizen of werk.

• Zet in op teamcoaching zodat de druk niet op één schouder rust.

Creëer betekenis:

• Maak de impact van hun rol zichtbaar: “Jij maakt het verschil voor deze jongeren.”

• Werk rond kernwaarden: verbinding, ontwikkeling, plezier, prestatie.

“Een Gen-Z coach blijft niet voor het geld of prestige — maar voor het gevoel dat hij/zij ertoe doet.”

---

Samengevat: Organisatiemodel voor de Gen-Z teamcoach